ONTWIKKELINGSBEELD 2040

Het landschappelijke buitengebied beslaat het grootste deel van het grondgebied. Het strand- en duingebied, de binnenduinrand met een groot tuindersgebied en de polder met het erfgoed van kasteel Marquette en de Stelling van Amsterdam volgen elkaar hier op. Het woongebied bestaat uit verschillende woonwijken, dooraderd door ruime groen- en waterstructuren. Landschap, groen en water maken dus een belangrijk onderdeel van de gemeente uit. De visie hanteert dan ook het volgende leidende uitgangspunt:

• Heemskerk versterkt de ruimtelijke kwaliteit van het stedelijk gebied en het buitengebied. Hierbij staat het behoud en versterking van het dorpse karakter en de groen-blauwe kwaliteiten centraal.

De omgevingsvisie bevat meerdere pijlers waarin het thema landschap, groen en water terugkomt.

Pijler: Aantrekkelijk Heemskerk

Bij het realiseren van de woningbouwopgave stellen we altijd het groene en dorpse karakter voorop. Dat doen we door creatief om te gaan met de beschikbare ruimte en te bouwen daar waar dat passend is bij het groene en dorpse karakter. Daar waar toch groen verdwijnt streven we, afhankelijk van de belevingswaarde van het groen, naar compensatie in oppervlakte en/of in kwaliteit.

Pijler: Gezond Heemskerk

Klimaatbestendige omgeving

We willen voorop lopen op het gebied van klimaatadaptatie. We werken daarom aan het klimaatrobuust en duurzaam inrichten van Heemskerk zodat we in 2040 al een eind op weg zijn naar een volledig klimaatrobuuste gemeente. We zetten in op het tegengaan van hittestress, verdroging en wateroverlast. We richten ons daarbij op de inrichting van de openbare ruimte en het groen, regenwater, grondwater, oppervlaktewater en gebruikt water. Een goed functionerend en onderhouden rioolsysteem blijft hierin belangrijk.

Pijler: Karakteristiek Heemskerk

We willen de elementen die Heemskerk bijzonder maken en haar identiteit bepalen, behouden en versterken. Met de inrichting van de leefomgeving willen we die elementen beter herkenbaar en beleefbaar maken. Om dit te bereiken zetten we in op de volgende speerpunten:

Het waarborgen van onze landschappelijke kwaliteit en diversiteit

Het landschap, het groen en het water zijn belangrijke onderscheidende kwaliteiten van Heemskerk. Deze kwaliteiten staan voor ons voorop. We behouden en versterken daarom onze landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten, de karakteristieke diversiteit van ons landschap, onze groenstructuren en onze waterstructuren. We roepen de dalende biodiversiteit een halt toe en keren dit om in een stijgende lijn. 

Ons dorpse karakter koesteren

We willen ons dorpse karakter koesteren. Tegelijkertijd hebben we een bouwopgave van minimaal 1.000 woningen tot 2040 (zie Aantrekkelijk Heemskerk). Het behouden van een groen en dorps karakter is voor ons maatgevend. We realiseren de bouwopgave daarom alleen op plaatsen waar dit vanuit stedenbouwkundig oogpunt passend is binnen de ruimtelijke opbouw van het groene en dorpse Heemskerk.

Ons erfgoed beter zichtbaar en beleefbaar maken

We respecteren onze historische structuren en ons historisch erfgoed. Daar waar mogelijk maken we dit beter zichtbaar, herkenbaar en beleefbaar. Het landschap en de water- en groenstructuren zijn onderdeel van dit erfgoed.

ONTWIKKELINGSBEELD PER DEELGEBIED

Woongebied

Ontwikkelgebieden

In dit deelgebied willen we het grootste deel van onze woonopgave realiseren. Ons groene en dorpse karakter stellen we hierbij voorop. De hoofdgroenstructuur blijft dan ook behouden. Bouwen ten koste van groen stemmen we af op de belevingswaarde van het groen en gaat altijd gepaard met compensatie. Hoe lager de belevingswaarde, hoe meer ruimte voor verdichting. Hoe hoger de belevingswaarde, hoe meer we eisen op het gebied van compensatie. Compensatie gebeurt in vierkante meters en in kwaliteit en zoveel mogelijk binnenstedelijk. Alleen als compensatie niet binnenstedelijk mogelijk is, kan het plaatsvinden door agrarische gronden om te zetten naar natuur. We willen deze wijze van groencompensatie waarborgen door het onderdeel uit te laten maken van bouwplannen.

De locaties voor woningbouw willen we zorgvuldig afstemmen op het huidige dorpse en groene karakter en de  stedenbouwkundige opbouw van het woongebied. Op locaties waar dit stedenbouwkundig passend is, willen we verdichten en iets stedelijkere woonmilieus met hoogbouw realiseren. Hiermee houden we andere locaties dorps en groen. Geschikte locaties in het woongebied zijn het stationsgebied en gebieden langs de hoofdontsluitingswegen waarlangs nu ook al hogere bebouwing aanwezig is.

Daarnaast zoeken we naar mogelijkheden voor herstructurering in delen van de ‘stempelwijken’ en de ‘jaren ‘60/70 wijken’. Door slim te verdichten willen we de herstructureringsgebieden bij laten dragen aan onze woonopgave. Ook gaan we op deze wijze voor zo min mogelijk conflicten tussen groen en bebouwing.

Tot slot streven we naar een integrale ontwikkeling van het gebied Assumburg - Oud Haerlem - Tolhek waarin op evenwichtige wijze plaats is voor woningbouw en sportvoorzieningen. Hierbij  houden we rekening met allerlei randvoorwaarden op het gebied van archeologie, cultuurhistorie, landschap en natuur. Binnen deze integrale gebiedsontwikkeling streven we naar een stedelijke ontwikkeling van Tolhek. Dit is het laatste binnenstedelijke gebied waar nog ruimte is. Door dit goed te benutten willen we efficiënt omgaan met onze ruimte en andere gebieden dorps en groen houden. In Tolhek is daarom ontwikkeling van diverse stedelijke functies mogelijk in goede relatie tot de gewenste ontwikkeling van zijn omgeving.

Een gezonde leefomgeving

In het woongebied streven we naar behoud en versterking van de hoofdgroenstructuur en het bovenwijkse groen, inclusief de hierin aanwezige waterstructuren. We willen dit groen inrichten met gebiedseigen beplanting en natuurvriendelijk beheer met aandacht voor het voorkomen van infectieziekten. Samen met natuurinclusief bouwen vergroten we hiermee de biodiversiteit. Daarnaast streven we naar een openbare ruimte die uitnodigt tot sporten, bewegen en ontmoeten. Een openbare ruimte die toegankelijk is voor iedereen, jong en oud, met of zonder beperking. Een openbare ruimte waarin ook de gezondheid en het welzijn van dieren meetelt. Ook voor de kleinschaligere ruimten zoals speelplekken en pleintjes zetten we in op ontmoeting, natuurlijk spelen en vergroening.

Centrum

Verblijfskwaliteit en veiligheid

In het centrum staat verbetering van de verblijfskwaliteit voorop. We streven daarbij naar een veilige en groenere openbare ruimte. Hierin staat de voetganger centraal en is er ruimte voor ontmoeting. Zowel de openbare ruimte als de voorzieningen zijn goed toegankelijk voor ouderen en mensen met een beperking.

Klimaatbestendige, schone en leefbare omgeving

Het centrum is compact en de ruimte voor grootschalig groen is beperkt. Het voorkomen van hittestress en wateroverlast willen we hier met meerdere middelen bereiken. Kleinschalige vergroening, waterdoorlatende verharding, groene daken en groene gevels zijn hiervan voorbeelden.

Bedrijventerreinen

Revitalisering De Houtwegen

Om De Houtwegen toekomstbestendig te maken is revitalisering en een kwaliteitsimpuls van de openbare ruimte noodzakelijk. Bij de revitalisering zetten we voornamelijk in op vergroenen, ontharden en waterberging en spelen we in op ondergrondse infrastructuur die nodig is voor aardgasvrije gebouwen. Zowel de openbare ruimte als de bedrijfspercelen zelf spelen hierbij een rol. Naast een kwaliteitsimpuls beogen we zo ook een klimaatbestendige leefomgeving op dit bedrijventerrein te bereiken.

Buitengebied

Landschappelijke kwaliteit

De kwaliteit van ons landschap staat voorop. We willen de huidige karakteristieke kenmerken van het strand- en duingebied, de binnenduinrand en het polderlandschap behouden en versterken. We staan hier geen stedelijke ontwikkelingen toe en vergroten de biodiversiteit. Zo geven we gehoor aan het Kustpact waarin is afgesproken dat de binnenduinrand dient voor natuur, recreatie en water. We streven naar beheer, ontwikkeling en gebruik van de natuurnetwerkgebieden en de weidevogelleefgebieden als natuurgebieden waarin overige functies ondergeschikt zijn. Met uitzondering van het tuinbouwgebied komen agrarische gronden in het buitengebied in aanmerking als compensatiegebied voor groen, indien dit binnenstedelijk niet mogelijk is. Deze compensatie betreft vooral de gronden in het Noorderveld, ten noorden van de Noordermaatweg. In de polder streven we naar vermindering van de lichtvervuiling waarbij de verkeers- en sociale veiligheid niet in het gedrang mogen komen.

Het buitengebied herbergt veel erfgoed waarvan ook het landschap zelf onderdeel is. Samen met de monumenten zoals de Stelling van Amsterdam, het Huldtoneel en landgoed Marquette en de archeologische waarde van het Oer-IJ , draagt dit erfgoed bij aan de landschappelijke kwaliteit. Door informatievoorziening, inrichting van de directe omgeving en door dit erfgoed onderdeel te maken van een rondje Heemskerk willen we ook hier de belevingswaarde van het erfgoed vergroten en onze recreatieve waarde versterken. Bij het realiseren van de verbinding tussen de A8 en de A9 heeft een goede inpassing met respect voor het werelderfgoed van de Stelling van Amsterdam en de leefbaarheid van omliggende wijken onze prioriteit.

Tuinbouwsector

We streven naar een toekomstbestendige en krachtige topsector tuinbouw en willen tuinbouwbedrijven ruimte geven voor clustering en schaalvergroting. Zo kan de sector blijven investeren op het gebied van innovatie, verduurzaming en schone bedrijfsvoering. Behoud van het agrarische karakter, een goede landschappelijke inpassing en waar mogelijk versterking van de landschappelijke kwaliteiten stellen we hierbij als voorwaarde. Functies die de ontwikkelingsmogelijkheden in het tuindersgebied schaden, zoals paardenbakken, moeten worden tegengegaan met een adequaat handhavingsbeleid. Het tuindersgebied blijft zo een waardevol landschap, doorsneden door linten en landwegen en met een afwisseling tussen kassen en open gebieden.

Klimaat en milieu

In het tuinbouwgebied streven we naar winst op het gebied van klimaat en energie. We zetten daarom in op een emissievrije tuinbouwsector. Het gebied grenst aan Natura2000-gebied en de gasuitstoot is schadelijk voor milieu en natuur. De eerste prioriteit is om de bedrijven van het aardgas af te halen. Ook willen we de uitspoeling van fosfaat en stikstof in de duinbeken, het stedelijk water en het grondwater verminderen en schoon vrachtverkeer stimuleren. Dit willen we bereiken door samen te werken met de ondernemers. We zetten ook in op beter grondwaterbeheer, extra waterberging en vernatting in het Heemskerkerduin. Zo willen we verdere verdroging als gevolg van onttrekking door de tuinbouwsector voorkomen. Deze ingrepen hebben positieve effecten op de biodiversiteit, de veiligheid en de klimaatbestendigheid.

Energieopwekking

In het tuinbouwgebied willen we de mogelijkheden voor geothermie goed benutten. Aanvullend willen we de mogelijkheden op het gebied van aquathermie verder onderzoeken. Voor energieopwekking door windturbines en zonneparken is er in het duingebied, de binnenduinrand en het Noorderveld geen ruimte. Hier stellen we de landschappelijke kwaliteit voorop. Bij Tata Steel en langs de A9 is in beginsel wel energieopwekking door zon en wind mogelijk. Hierbij stellen we een goede landschappelijke inpassing met respect voor het werelderfgoed van de Stelling van Amsterdam als voorwaarde.

HOE MAKEN WE DE VISIE WAAR? WERKEN MET DE OMGEVINGSVISIE

We vertalen de omgevingsvisie in het instrument programma’s door verschillende onderwerpen en opgaven uit de omgevingsvisie verder uit te werken. Dit kunnen onder andere de volgende programma’s zijn:

Wisselwerking tussen bouwen en groencompensatie

De woningbouwbehoefte en de gewenste groencompensatie kunnen op gespannen voet met elkaar staan. Heemskerk blijft een groene gemeente waar het aantrekkelijk wonen is. Onze hoofdgroenstructuur blijft intact en per deelgebied differentiëren we op de belevingswaarde van het groen. Des te lager de belevingswaarde hoe meer ruimte we bieden voor verdichting en woningbouw. Hoe hoger, hoe meer we eisen op het gebied van groencompensatie. Dit principe werken we uit in het programma.

Een gebiedsvisie voor het buitengebied

Als onderdeel van de programma’s kan een gebiedsvisie invulling geven aan de verschillende opgaven in het buitengebied. Daarbij is samenhang belangrijk tussen landschappelijke kwaliteiten, de mogelijkheden van de tuinbouwsector, klimaat-, energie- en milieumaatregelen en andere activiteiten in het buitengebied.